Tất Tần Tật Về Kỹ Thuật Chuẩn Bị Ao Nuôi Tôm Thẻ Chân Trắng Vụ Cuối Năm

Vậy là một năm nữa sắp qua, chúng ta lại chuẩn bị bước vào vụ nuôi tôm thẻ chân trắng cuối năm. Ai làm tôm lâu năm đều biết, vụ này vừa là "mỏ vàng" vì giá tôm thường nhích lên cao, nhưng cũng là "canh bạc" đầy rủi ro. Thời tiết bắt đầu trở lạnh, mưa nắng thất thường, dịch bệnh thì rình rập... chỉ cần lơ là một chút là "mất cả chì lẫn chài".

Khâu chuẩn bị ao nuôi tôm thẻ vụ cuối năm là yếu tố quyết định đến 60% sự thành công. Ao có sạch, nước có ổn thì tôm mới khỏe, mới lớn nhanh, mới "về size" lớn cho bà con hái lộc cuối năm được. Nhiều anh em chủ quan, làm ao qua loa, đến khi tôm bệnh thì mới cuống cuồng đi tìm thuốc. Lúc đó vừa tốn tiền, vừa mất thời gian mà hiệu quả không cao. Bài viết này, tôi sẽ tổng hợp lại tất cả những kinh nghiệm "xương máu" về kỹ thuật chuẩn bị ao nuôi tôm thẻ chân trắng, đặc biệt là cho vụ nghịch này. Bà con mình chịu khó đọc kỹ, làm cho "tới", đảm bảo một vụ mùa khởi đầu suôn sẻ!

1. "Bắt Bệnh" Vụ Nuôi Cuối Năm: Tại Sao Lại Khó Ăn?

Vụ cuối năm có 3 cái khó lớn nhất mà bà con cần lưu tâm:

1. Nhiệt độ "nhảy múa": Ban ngày có thể hửng nắng, nhưng đêm về và sáng sớm nhiệt độ xuống rất thấp. Chênh lệch nhiệt độ lớn làm tôm bị stress, giảm sức đề kháng, bỏ ăn, và tạo cơ hội vàng cho bọn đốm trắng (WSSV) hoành hành.

2. Mưa dầm, bão lũ: Mưa lớn kéo dài làm pH tụt đột ngột, phèn trong bờ bị xì ra, độ mặn trong ao loãng toẹt. Môi trường thay đổi liên tục khiến tôm lột xác không cứng vỏ, dễ bị vi khuẩn (như Vibrio) tấn công gây bệnh phân trắng, hoại tử gan tụy.

3. Khó gây màu nước: Trời ít nắng, nhiệt độ thấp khiến tảo có lợi (tảo khuê) rất khó phát triển. Ao mà không lên được màu trà đẹp thì tôm con thả xuống không có thức ăn tự nhiên, dễ bị sốc và hao hụt đầu vụ.

Chính vì những lý do này, việc ổn định môi trường nước ao nuôi và phòng bệnh tôm thẻ chân trắng ngay từ khâu đầu tiên là bắt buộc.

2. Quy Trình Vàng 5 Bước Chuẩn Bị Ao Nuôi Tôm Thẻ Vụ Cuối Năm

Đây là phần quan trọng nhất, bà con mình làm kỹ từng bước, đừng bỏ qua bước nào nhé!

Bước 1: Cải tạo ao - "Dọn nhà" sạch sẽ đón tôm mới

Ao nuôi sau một vụ đã tích tụ vô số bùn đen, chất thải hữu cơ, mầm bệnh từ vụ trước. Nếu không xử lý triệt để, vụ mới thả xuống tôm rất dễ tái nhiễm bệnh.

• Với ao đất/ao bạt bờ:

  • Sên vét đáy ao: Đây là khâu cực kỳ quan trọng. Bà con phải bơm cạn nước, vét sạch lớp bùn đen (chất thải hữu cơ) ở đáy ao, đặc biệt là khu vực cho ăn và góc ao. Chỉ nên chừa lại lớp bùn đáy mỏng (khoảng 10-15cm). Vét càng sạch, ao càng ít khí độc (H2S, NH3) về sau.

  • Tu sửa bờ ao: Kiểm tra lại bờ, cống, bọng. Lấp hết hang hốc, lỗ mọi, tránh rò rỉ nước hoặc cua, còng mang mầm bệnh vào. Bờ ao phải cao ráo để chống ngập lụt do mưa bão cuối năm.

• Với ao lót bạt HDPE:

  • Vệ sinh, chà rửa bạt thật sạch. Kiểm tra kỹ các vết rách, thủng và vá lại cẩn thận.

  • Khử trùng bạt bằng các dung dịch chuyên dụng (như Chlorine) rồi rửa sạch lại bằng nước.

Sau khi sên vét và tu sửa, khâu tiếp theo là xử lý đáy ao nuôi tôm:

• Phơi đáy ao (phơi ải): Đây là "liều thuốc" khử trùng tự nhiên và rẻ tiền nhất. Nắng sẽ giúp oxy hóa phèn tiềm tàng, tiêu diệt mầm bệnh, và làm đất đáy ao tơi xốp hơn.

  • Lưu ý: Vụ cuối năm thường ít nắng. Bà con mình tranh thủ phơi ngay sau khi thu hoạch. Chỉ cần phơi đến khi đáy ao "nứt chân chim" là đạt, không cần phơi khô cong (dễ bị xì phèn khi cấp nước). Nếu mưa nhiều không phơi được, bà con phải tăng cường bón vôi.

• Rải vôi: Đây là bước bắt buộc để nâng pH đất, diệt tạp và khử phèn.

  • Dùng vôi nóng (CaO) hoặc vôi đá (CaCO3). Lượng vôi tùy thuộc vào độ pH của đất. Trung bình dùng 700-1.000 kg/ha.

  • Những ao bị phèn nặng, bà con phải rải vôi lúc đáy còn ẩm, sau đó xới lên rồi mới phơi. Rải vôi đều khắp đáy ao và cả trên bờ ao.

Bước 2: Lấy nước và xử lý - "Nước sạch là linh hồn" của ao tôm

Tuyệt đối không lấy nước trực tiếp từ sông, kênh vào ao nuôi. Vụ cuối năm, nguồn nước bên ngoài cực kỳ ô nhiễm sau những cơn mưa lớn. Bà con phải có ao lắng (ao trữ nước).

• Chuẩn bị nguồn nước sạch cho tôm:

  1. Bơm nước vào ao lắng qua túi lọc thật kỹ để loại bỏ rác, trứng cá, giáp xác.

  2. Để nước trong ao lắng 3-5 ngày cho các hạt lơ lửng lắng xuống.

  3. Dùng các chất diệt tạp, diệt cá (như Saponin) để xử lý triệt để cá tạp, ốc, hến... (những vật chủ mang mầm bệnh).

  4. Chạy quạt nước liên tục để tăng oxy và giúp khí độc thoát ra.

• Cấp nước vào ao nuôi:

  • Sau khi ao lắng đã được xử lý "sạch bong", bà con bơm nước từ ao lắng sang ao nuôi.

  • Mẹo nhỏ: Phải bơm qua túi lọc thật mịn (vải kate) một lần nữa. Đây là khâu "chốt chặn" cuối cùng, đảm bảo không một con cá tạp hay trứng ốc nào lọt vào ao nuôi. Nhiều bà con chủ quan khâu này, sau nuôi tốn tiền diệt cá rô phi mệt nghỉ.

Bước 3: Diệt khuẩn ao nuôi - "Quét sạch" mầm bệnh

Khi nước đã vào ao nuôi, mực nước đạt yêu cầu (1.2m - 1.5m), chúng ta tiến hành diệt khuẩn ao nuôi tôm.

• Mục đích: Tiêu diệt toàn bộ vi khuẩn, virus, nấm, protozoa còn sót lại trong nước trước khi thả tôm.

• Các hóa chất thường dùng: Chlorine (nồng độ 20-30 ppm) hoặc Iodine, BKC...

• Lưu ý quan trọng:

  • Chỉ diệt khuẩn khi trời có nắng tốt (thường là 9-10h sáng) để hóa chất phát huy hiệu quả tối đa.

  • Sau khi diệt khuẩn, phải chạy quạt nước mạnh, liên tục trong 3-5 ngày để hóa chất bay hơi hết.

  • Bà con phải kiểm tra dư lượng Chlorine (hoặc chất diệt khuẩn khác) trong nước. Phải đảm bảo không còn dư lượng trước khi tiến hành bước tiếp theo. Nếu còn, tôm thả xuống sẽ "cháy" râu, "cháy" đuôi và chết.

Bước 4: Gây màu nước ao nuôi - Xây "căn nhà" giàu dinh dưỡng

Nước sau khi diệt khuẩn là "nước chết", rất trong và không có dinh dưỡng. Chúng ta phải gây màu nước ao nuôi để tạo nguồn thức ăn tự nhiên (tảo, sinh vật phù du) và ổn định môi trường.

• Thách thức vụ cuối năm: Như đã nói, trời lạnh, ít nắng nên tảo khuê (tảo silic, có lợi, màu nâu trà) rất khó lên. Thường chỉ lên tảo lam, tảo giáp (tảo độc).

• Cách làm:

  1. Sau khi diệt khuẩn 5-7 ngày (và đã bay hết hóa chất), bà con tiến hành gây màu.

  2. Sử dụng các sản phẩm gây màu chuyên dụng, hoặc ủ hỗn hợp (cám gạo, bột đậu nành, mật rỉ đường) rồi tạt xuống ao.

  3. Quan trọng nhất: Cấy men vi sinh (Probiotics) liều cao. Vi sinh sẽ phân hủy hỗn hợp ủ, tạo dinh dưỡng cho tảo có lợi phát triển, đồng thời "lấn át" vi khuẩn có hại và tảo độc.

• Bà con phải kiên nhẫn. Có thể mất 5-7 ngày màu nước mới lên đẹp (màu nâu trà hoặc xanh nõn chuối). Khi nào độ trong của nước đạt 30-40cm (đo bằng đĩa Secchi) là đạt chuẩn.

Bước 5: Kiểm tra "sức khỏe" nước lần cuối trước khi thả giống

Đây là bước "khám tổng quát" cuối cùng. Tôm giống rất nhạy cảm, chỉ một chỉ số "lệch" cũng có thể gây hao hụt 30-50% trong tuần đầu.

• Bà con phải đo và kiểm tra pH và độ kiềm nước hàng ngày (sáng và chiều).

• Các chỉ số vàng:

  • pH: 7.5 – 8.5 (Dao động giữa sáng và chiều không quá 0.5).

  • Độ kiềm (Alkalinity): 120 – 180 mg/L (Đây là "vệ sĩ" giúp ổn định pH. Vụ cuối năm mưa nhiều, kiềm phải cao mới giữ được pH không bị tụt).

  • Độ mặn: Tùy vùng, nhưng phải ổn định.

  • Khí độc (NH3, NO2): Phải bằng 0.

• Cách điều chỉnh:

  • Nếu pH, kiềm thấp: Bón thêm vôi CaCO3 hoặc Dolomite vào ban đêm.

  • Nếu pH quá cao: Dùng mật rỉ đường ủ với vi sinh tạt xuống.

  • Chỉ khi nào tất cả các chỉ số trên ổn định trong ít nhất 3 ngày liên tục, bà con mới được phép đi bắt giống.

3. "Tuyển Quân" - Chọn Giống Và Kỹ Thuật Thả Giống Vụ Cuối Năm

Ao đã chuẩn bị "ngon lành", giờ là lúc chọn "chiến binh". Nuôi tôm size lớn mà bắt trúng bầy tôm còi cọc, yếu ớt thì coi như thua từ đầu.

Chọn giống - "Tốt giống, tốt má"

• Tuyệt đối không ham rẻ. Chọn các công ty giống lớn, có uy tín, có thương hiệu.

• Yêu cầu giấy xét nghiệm PCR: Phải đảm bảo tôm giống sạch các bệnh nguy hiểm (Đốm trắng, EHP, Gan tụy...).

• Quan sát thực tế: Tôm phải đều cỡ, bơi lội nhanh nhẹn, ruột đầy thức ăn, vỏ sáng bóng, không bị đóng rong.

Thời điểm thả giống vụ cuối năm và cách thả

• Thời điểm: Vụ cuối năm thời tiết rất quan trọng.

  • Chọn ngày nắng ấm. Tránh thả tôm vào ngày mưa bão hoặc trời đang lạnh gắt.

  • Thời gian thả tốt nhất: Sáng sớm (khi trời còn mát, 7-8h sáng) hoặc chiều tối (khi nắng đã tắt). Tránh thả lúc trưa nắng gắt, tôm bị sốc nhiệt.

Kỹ thuật thả (Thuần hóa):

1. Ngâm các bọc tôm giống xuống ao nuôi (để nguyên trong bọc) khoảng 15-20 phút. Việc này để cân bằng nhiệt độ bên trong bọc và ngoài ao.

2. Mở bọc, múc từ từ nước ao cho vào bọc. Làm nhiều lần để tôm quen dần với độ mặn và pH của ao.

3. Khi thấy tôm bơi lội bình thường, nhẹ nhàng nghiêng bọc cho tôm tự bơi ra ao.

4. Mẹo nhỏ: Trước khi thả 30 phút, bà con nên tạt một liều sản phẩm chống sốc (Vitamin C, Yucca, hoặc khoáng tạt) xung quanh khu vực thả để giúp tôm khỏe hơn.

4. Chăm Sóc Tôm Giai Đoạn Đầu Vụ - 10 Ngày "Vàng"

Ao tốt, giống xịn rồi, nhưng 10 ngày đầu tiên sau khi thả là giai đoạn "sinh tử".

• Chăm sóc tôm giai đoạn đầu vụ:

  • Giảm 50% lượng thức ăn trong 1-2 ngày đầu để tôm quen ao.

  • Tăng cường chạy quạt nước (đặc biệt là ban đêm) để đảm bảo oxy luôn trên 5.0 mg/L.

  • Quan sát kỹ: Tôm có bám thành cụm (bị sốc) hay tản đều ra ao? Tôm có bơi ngược dòng hay lờ đờ?

• Ổn định môi trường:

  • Trộn men vi sinh và Vitamin C vào thức ăn hàng ngày để tăng đề kháng, giúp tôm vượt qua stress.

5. Kết Luận: Chuẩn Bị Kỹ - Thắng Lợi Lớn

Kỹ thuật nuôi tôm không khó, nhưng nó đòi hỏi sự tỉ mỉ, kiên nhẫn. Đặc biệt là khâu chuẩn bị ao nuôi tôm thẻ vụ cuối năm, bà con mình tuyệt đối không được "làm ẩu". Ao có sạch, nước có ổn định thì tôm mới khỏe.

Việc đầu tư thời gian, công sức để phơi ao, bón vôi, diệt khuẩn, gây màu... chính là cách "phòng bệnh hơn chữa bệnh" rẻ tiền và hiệu quả nhất. Đừng tiếc vài ngày công làm ao mà để rồi mất cả một vụ mùa. Chúc bà con mình chuẩn bị ao thật tốt, thả giống "đầu xuôi đuôi lọt", và có một vụ cuối năm bội thu, trúng đậm, về size lớn!

Hashtags:

#NuoiTomTheChanTrang #KyThuatNuoiTom #ChuanBiAoNuoi #XuLyNuocAoNuoi #MoiTruongAoNuoiTom #VuNuoiCuoiNam #HuongDanKyThuatTom #NuoiTomCungAquaShield